Gần đây có quá nhiều vụ trẻ em chết đột ngột sau khi tiêm vacxin. Mới đây nhất là vụ 3 trẻ em chết hàng loạt tại một bệnh viện ở Thanh Hóa mà do cùng một người tiêm. Trước đó thì cũng hàng loạt trẻ em chết sau khi tiêm Quinvaxem (loại vacxin có thể phòng ngừa tới 5 bệnh, 5-in-1 vacxin). Những vụ việc này thúc đẩy mình tìm hiểu sâu hơn và tổng hợp lại thành bài viết này.
Sốc phản vệ là gì?
Sốc phản vệ là một dạng phản ứng dị
ứng cực kỳ nặng, tác động rất lớn trên cơ thể. Sốc phản vệ xảy ra rất nhanh,
chỉ trong vòng vài giây, nếu không được xử trí kịp thời, người bệnh có thể tử
vong.
Các dấu hiệu của sốc phản vệ:
· Khó thở
· Da xanh lạnh, tím tái
· Da nổi bông
· Mạch nhanh
· Ngừng tim, ngừng thở
· Bệnh sử có tiếp xúc
với chất gây dị ứng, khởi phát sốc phản vệ
Tại sao lại cần tiêm vacxin cho trẻ em?
Việc tiêm vacxin cho trẻ em rất quan trọng. Đối với những bệnh
chưa có thuốc chữa thì việc tiêm vacxin là cách phòng bệnh hữu hiệu nhất. Ở đây
tôi chỉ sẽ nói về bệnh viêm gan B.
Viêm gan B là gì?
Viêm gan B gây ra bởi hepatitis B virus (HBV). Viêm gan B
lúc mới bị nhiễm có thể gây triệu chứng nhẹ (sốt, đau bụng, tiêu chảy) trong
khoảng vài tuần. Tuy nhiên trong phần lớn các trường hợp, đặc biệt ở trẻ sơ
sinh, sau khi các triệu chứng ngắn hạn xảy ra virus viêm gan B vẫn không bị loại
bỏ khỏi cơ thể mà sẽ tồn tại trong trạng thái “ngủ yên” hàng chục năm mà không
gây ra triệu chứng gì. Sau khoảng 20-30 năm virus sẽ gây ra các bệnh nguy hiểm
về gan như là xơ gan và ung thư gan.
(viết có tham khảo: http://children.webmd.com/vaccines/hepatitis-a-and-b-vaccines)
Như đã nói thì bệnh viêm gan B vẫn chưa có thuốc chữa, và tiêm vacxin là cách duy nhất để phòng bệnh. Chắc chắn các bậc cha mẹ không muốn con mình bị nhiễm viêm gan B và có thể dẫn tới ung thư gan, xơ gan. Chắc chắn các cha mẹ muốn con mình có được sự miễn nhiễm hoàn toàn từ con virus này.
Vậy thì các bậc cha mẹ có nên tiêm vacxin cho con mình không?
Đối với bất kì thuốc nào hoặc chất gì đưa vào người thì đều
có khả năng xảy ra biến chứng. Tuy nhiên vacxin viêm gan B có safety record cực
kì tốt. Ở Mỹ, đã có hơn 100 triệu người được tiêm chủng viêm gan B từ khi có
vacxin năm 1982. Các biến chứng nhẹ có thể xảy ra như là đau chỗ tiêm (có thể
lên đến 1 trong 4 người) và sốt nhẹ (có thể lên đến 1 trong 15 người). Còn các
biến chứng nặng như sốc phản vệ, giống như vụ việc ở Thanh Hóa, thì cực kì cực
kì cực kì hiếm (1 trong 1.1 triệu trường hơp). Vậy ta có thể suy luận đơn giản
là trong hơn 30 năm vacxin này được tiêm ở Mỹ và hơn 100 triệu người được tiêm
có khoảng 10 trường hợp xảy ra!!! Và
ngay cả khi một việc hiếm như thế xảy ra thì cũng chưa hẳn là người bệnh sẽ chết.
Đó là chuyện ở Mỹ. Có nhiều sự khác nhau ở Mỹ và VN như chất lượng vacxin, kĩ thuật trình độ của người tiêm,… Nhưng cũng rất rất khó mà xảy ra trường hợp 3 trẻ chết hàng loạt trong cùng một nơi, cùng một người tiêm.
Tham khảo: http://children.webmd.com/vaccines/vaccines-what-todays-parents-should-know/vaccine-guide-risks-vs-benefits/default.htm
Vậy thì chuyện quái gì đang xảy ra ở Thanh Hóa?
Đây là trả lời của một quan chức ngành y tế:
“- Ngành y tế đã loại trừ
nguyên nhân trùng hợp bệnh lý, khả năng nào được nghĩ đến nhiều nhất?
- Hiện tại, chúng tôi rất ít nghĩ đến chất lượng vaccine không an toàn, vì vaccine đã tiêm ở nhiều nơi với khoảng 600.000 nghìn liều. Nếu do vaccine, cơ địa phản ứng sẽ khác nhau. Nhưng 3 trường hợp tai biến lại do cùng người tiêm, cùng địa điểm, phản ứng giống nhau. Nhưng về nguyên tắc là không bỏ sót gì nên chúng tôi vẫn đưa chất lượng vaccine vào tầm ngắm. Do đó, vaccine sẽ được đưa đi kiểm định tại nước ngoài về tính an toàn, theo yêu cầu của cơ quan công an.
Việc nhầm lẫn cũng đã được nghĩ đến, bởi vaccine phải được để riêng chính là chống nhầm lẫn, tất nhiên phải đối chiếu, kiểm tra trước khi tiêm. Chúng tôi cũng không loại trừ nguyên nhân này, nên mới nhờ công an vào cuộc để làm đến cùng.”
- Hiện tại, chúng tôi rất ít nghĩ đến chất lượng vaccine không an toàn, vì vaccine đã tiêm ở nhiều nơi với khoảng 600.000 nghìn liều. Nếu do vaccine, cơ địa phản ứng sẽ khác nhau. Nhưng 3 trường hợp tai biến lại do cùng người tiêm, cùng địa điểm, phản ứng giống nhau. Nhưng về nguyên tắc là không bỏ sót gì nên chúng tôi vẫn đưa chất lượng vaccine vào tầm ngắm. Do đó, vaccine sẽ được đưa đi kiểm định tại nước ngoài về tính an toàn, theo yêu cầu của cơ quan công an.
Việc nhầm lẫn cũng đã được nghĩ đến, bởi vaccine phải được để riêng chính là chống nhầm lẫn, tất nhiên phải đối chiếu, kiểm tra trước khi tiêm. Chúng tôi cũng không loại trừ nguyên nhân này, nên mới nhờ công an vào cuộc để làm đến cùng.”
Theo suy nghĩ của tôi, nếu những gì ông ta nói về độ an toàn của vacxin là chính xác, thì có thể do người tiêm. Tôi xin trích dẫn đoạn kết của bài báo trên:
” Kết quả thanh tra mới nhất của Bộ Y tế về tiêm chủng cho
thấy: Tại một số địa phương còn điểm tiêm chủng chưa có khu vực phòng riêng
dành cho phòng khám tư vấn; còn tình trạng để chung vaccine với các thuốc
trong kho dược; trình độ cán bộ tư vấn tại các điểm tiêm không đồng đều. Các cơ
sở y tế khám sàng lọc chỉ có trình độ trung cấp, do Bộ Y tế không quy định rõ
trình độ chuyên môn của khám phân loại, tư vấn khi tiêm chủng. Còn tình trạng
ghi chép sổ sách thiếu phần thông tin về nhiệt độ; không lưu giấy kiểm tra chất
lượng vaccine; cơ sở tiêm không đề nghị nhà sản xuất cung cấp vaccine cung cấp
đầy đủ hồ sơ pháp lý về kinh doanh vaccine, còn tình trạng nhân viên chưa được
tập huấn về quy trình tiêm chủng an toàn.’’
Còn về chuyện bộ Y tế không tìm ra nguyên nhân thì tôi thấy khó hiểu. Không biết có phải là do trình độ của những người điều tra thấp, hay là không muốn công bố lí do thực sự, hay là không biết nguyên nhân thật.
Kết
Bản thân tôi thì ủng hộ việc tiêm vacxin nhưng tôi biết
trong tình cảnh mà các cha mẹ đang hoang mang vì những cái chết kia thì tôi
cũng không dám nói là “Cứ tiêm đi, safety record cho thấy an toàn lắm”. Có lẽ
là nên chờ một thời gian để kết quả điều tra cho thấy nguyên nhân là gì. Hy vọng
là các người có trách nhiệm trong Bộ Y tế phải có trách nhiệm cung cấp sự thực
thẳng thắn. Đừng làm nhân dân mất niềm tin nữa!
P/s: Đoạn này trích từ blog của giáo sư Nguyễn Văn Tuấn ở
Sydney nói them về tai biến: quần thể và cá nhân:
Nhưng dù lí do gì thì 10 ca tử vong mỗi năm phải là một hiện tượng đáng quan tâm. Nếu ở Úc hay bất cứ nước phát triển nào mà xảy ra những ca tử vong như thế, bất kể có hay không có liên quan đến vắcxin, thì chắc chắn đã làm rúng động hệ thống y tế và chính trị, chứ không chỉ là một câu nói suông. Có lẽ đối với những chuyên gia dịch tễ học 10 ca quá nhỏ so với hàng triệu trẻ em được tiêm chủng hàng năm. Nhưng trong thực tế thì 10 ca tử vong có nghĩa là 10 cái tang cho 10 gia đình hàng năm. Và, những cái tang đó không có cách gì định lượng được nỗi đau và sự mất mát trong tương lai.
Cần phân biệt giữa quần thể (cộng đồng) và cá nhân. Bởi vì vắcxin được bào chế để phòng chống bệnh, cho nên hiệu quả và an toàn của vắcxin chỉ có thể đánh giá qua cộng đồng, qua một nhóm đối tượng. Điều trớ trêu là kết quả nghiên cứu trên một cộng đồng có thể không áp dụng cho một cá nhân. Các quan chức có thể lí giải rằng tỉ lệ phản ứng nặng và tử vong sau khi tiêm vắcxin là rất thấp, như 10 trên hàng triệu người, và đó là một thực tế. Người ta có thể nói về tỉ lệ trong một quần thể, nhưng không thể nói tỉ lệ cho một cá nhân. Quần thể có mẫu số, còn một cá nhân thì mẫu số là 1. Một cá nhân hoặc là có, hoặc là không có phản ứng. Nhưng khi tử vong xảy đến một cá nhân thì tỉ lệ đó là 100%! Do đó, dùng dữ liệu thống kê của một quần thể để nói về tính an toàn cho một cá nhân chẳng những thiếu hợp lí mà còn … vô cảm.
(http://tuanvannguyen.blogspot.com.au/2013/07/tiem-vacxin-va-su-ong-thuan.html)
Tôi mới tập tành viết lách, xin nhận được sự đóng góp của mọi người đọc.
